Voluit: De Koninklijke Marechausseekazerne Kaatsheuvel

Komst van een nieuwe handhaving

Op 1 januari 1906 kreeg Kaatsheuvel een eigen marechausseebrigade toegewezen, met een eigen kazerne. De kazerne stond in de toenmalige Kruisstraat (tegenwoordig de Antoniusstraat, op de hoek van de Wagnerstraat).

 

De aanwezigheid van marechaussee bracht meer stabiliteit onder de handhavers. Het was hiervoor namelijk een frequent voorkomen dat veldwachters, evenals de burgerlijke bevolking, aan de drank sloegen. Zo blijkt uit een verslag van een werkbezoek uit de periode 1894 aan Kaatsheuvel van Mr. A.E.J. baron Van Voorst tot Voorst, Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant:

"Volgens Dr. Romeling deugde er niets van het heele gemeentebestuur; de burgemeester was oud, zwak en versleten; wethouder Teurlings maakt misbruik van drank en werd deswege in den laatsten tijd zelfs tweemaal bekeurd; wethouder Cools was voortdurend dronken. Agent van politie Meurs, een oud-wachtmeester van de huzaren, is een echte dronkaard; de andere agent, De Rooi, drinkt ook veel te veel; ’s ochtends gaan ze samen van kroeg tot kroeg, en arriveeren om 11.30 bij Jan van Hoven (Jan Pap). Bij stemmingen voor den raad zijn feitelijk de kasteleins baas, en wordt schandelijk misbruik van drank gemaakt."

 

Toen Kaatsheuvel in 1906 een eigen marechausseebrigade kreeg bracht ook dit een stabielere handhaving in het dorp. Veldwachters maken thans geen misbruik meer van drank; de ergste – Van Meurs – is dood; niet vervangen, omdat er marechaussee gekomen zijn; de andere veldwachter gedraagt zich thans uitstekend.

 

Afbeeldingen: In 1914-1915 gaf K. Tiktak Thee- en Koffiehandel een 'Album van Neerlands leger en vloot" uit. Hierin konden de bij de aankoop van koffie en of thee gegeven afbeeldingen van de uniformen van het NL leger en vloot ingeplakt worden. (bron: Beeldbank Groningen, ingez: Cees Zuidema)

Het einde van de brigade

De brigade Kaatsheuvel werd opgeheven op 1 maart 1943.

Het gebouw heeft er na het uittrekken van de marechaussee nog lang gestaan. Tot de jaren '60 van de twintigste eeuw zat hetlokale politiebureau in het gebouw gevestigd. Later is er op diezelfde plaats een klein appartementencomplex gebouwd (bron: Hans Boutier, facebookpagina Ketsheuvel van Toen, 2022).

Enkele inzettingen van de marechaussee

Hieronder vind je een aantal instanties dat de marechausseebrigade Kaatsheuvel werd vernoemd in de kranten, dit zijn voornamelijk extracten uit "De Echo van het Zuiden".

Meer kan je hierover lezen op de pagina de 20e Eeuw.

1905- Besluit inschakeling marechaussee

Binnen de gemeente kwamen veelvuldig vechtpartijen voor. De veldwachters konden hun taken niet meer alleen aan en de gemeenteraad besloot dan ook om een brigade van de marechaussee naar Kaatsheuvel te halen.

1913- Broers in gevecht met marechaussee

Twee dronken broers vechten een partijtje tegen de marechaussees. Ze moeten het afleggen als de marechaussees de sabels gaan hanteren en worden ingerekend.

1913- Dertig man vallen drie marechaussee aan

Tijdens de Onafhankelijkheidsfeesten zijn zeker 30 stomdronken Berndijkers aan het vechten geslaan met slechts drie marechaussees. De drie dienders voelden zich vanzelfsprekend bedreigd en losten enige waarschuwingsschoten waarop de Berndijkers het op een lopen zetten.

Bronnen: