De Kaatsheuvelse IJsbaan

De Kaatsheuvelse ijsbaan is geen natuurlijk ven. De plas is gegraven door mensenhanden. Tijdens de crisisjaren 1929-1940 zocht het Rijk een werkverschaffingsproject om werklozen aan werk te helpen. De gemeente Loon op Zand had wel een idee: een ijsbaan om bewoners tijdens die economisch moeilijke jaren wat winterplezier te bieden.

In het jaar werd er de aanleg voor de IJsbaan gestart onder aansturing van de Nederlandsche Heidemaatschappij. Graafmachines bestonden al, maar om de werknemers bezig te houden, mocht het graafwerk niet te snel klaar zijn. Al het zand moest met de schop worden afgegraven en met kruiwagens worden afgevoerd.

Hans Leeggangers verteld het volgende over de aanleg van de IJsbaan (Facebookpagina Kaatsheuvel van Toen, 3 februari 2017): " ...[De IJsbaan] werd namelijk tijdens de crisisjaren gegraven door de mensen van de werkverschaffing, waaronder Jan de Nijs en Jan Timmers uit de Sprangsestraat. De oudere inwoners van Kaatsheuvel en Loon op Zand zeggen nog vaak dat: "bij het graven van de IJsbaan er zoveel zweet is gelaten als er nu water in staat"."

De IJsbaan was in beheer bij de Stichting R.K. Sport- en Wandelpark, de voorloper van de huidige Efteling. De leden van "Het Sportpark" hadden zodoende, als er geschaatst kon worden, gratis toegang. De IJsbaan, die de laatste jaren behoorlijk in verval is geraakt, ligt in de bossen tegenover het hotel "de Efteling". Inmiddels is de IJsbaan en de omgeving weer een heel stuk opgeknapt.

De opening tot het heden

De IJsbaan werd op 27 januari 1934 feestelijk geopend. Ook werd er een ijsclub opgericht. Die eerste winter stonden er al ruim 4.000 schaatsers op het ijs.

De ijsbaan bracht niet alleen inwoners van de regio plezier. Ook dieren hadden baat bij het uitgraven van de plas, zegt Natuurmonumenten. Buiten het schaatsseizoen zouden vogels, insecten en andere dieren profiteren van het water in het verder droge stuifzandgebied de Loonse en Drunense Duinen.

De Kaatsheuvelse ijsbaan is nauwelijks nog een echte ijsbaan te noemen. In 1950 al ging de ijsclub ter ziele en de laatste jaren wordt er, vanwege de zachte winters, nog maar nauwelijks geschaatst op de waterplas. Maar áls het kan, dan worden de schaatsen nog altijd onder gebonden.